Stijlfiguren » Climax (tricolon crescens)

Een climax of tricolon crescens is een drieledige opsomming waarbij de onderdelen in kracht of betekenis toenemen. Het gaat dus niet alleen om drieledigheid, maar ook om een opbouw naar een hoogtepunt.

Functie

• Het creëert spanning en intensiteit in de tekst.
• Het zorgt voor een gevoel van beweging naar een hoogtepunt.
• Het maakt een boodschap overtuigender en memorabel.

In het Latijn

Veni, vidi, vici – “Ik kwam, ik zag, ik overwon” (Caesar).
Elke stap is krachtiger dan de vorige: van aanwezigheid, naar observatie, naar totale overwinning.

In een toespraak

We zullen vechten in de straten,
we zullen vechten in de velden,
we zullen vechten tot de overwinning.

De intensiteit neemt toe: van strijdlocatie, naar breedte van inzet, naar het uiteindelijke doel.

Bij Cicero

Abiit, excessit, evasit, erupit – “Hij ging weg, hij verdween, hij ontsnapte, hij brak uit.” (Cicero, In Catilinam I, 2).
Hier gaat de opbouw zelfs verder dan drie stappen: een graduele intensivering van de beschrijving van Catilina’s vlucht.

In modern Nederlands

Ik luisterde, ik leerde, ik leefde.

Een korte opsomming waarin de intensiteit stijgt van passief naar actief naar volledig.