Stijlfiguren » Tweeledigheid (binarius)

Bij tweeledigheid gebruikt een auteur twee woorden, woordgroepen of zinnen die sterk met elkaar samenhangen. Dit kan zowel een grammaticale parallel zijn (gelijke opbouw) als een inhoudelijke volgorde (bijvoorbeeld oorzaak–gevolg, vraag–antwoord, leven–dood).

Functie

• Het geeft de tekst ritme en balans.
• Het versterkt de samenhang en maakt een gedachte duidelijker.
• Het kan spanning of contrast oproepen door twee elementen naast elkaar te zetten.

Voorbeelden

• Grammatisch parallel: veni, vidi – “ik kwam, ik zag” (gelijke werkwoordsvormen, strak ritme).
• Inhoudelijk: vita et mors – “leven en dood” (twee uitersten die samen horen).
• Vraag–antwoord: quis hoc fecit? ego feci. – “Wie deed dit? Ik deed het.”

Waarom is dit een stijlfiguur?

Door bewust in paren te schrijven, krijgt de tekst een zekere retorische kracht. Het is een klassieke techniek die bij lezers of luisteraars een gevoel van afronding of volledigheid oproept.