Stijlfiguren » Understatement en litotes

Een understatement is een bewuste afzwakking van de werkelijkheid, vaak met een ironisch of humoristisch effect. Een litotes is een speciale vorm hiervan, waarbij iets wordt uitgedrukt door het tegenovergestelde te ontkennen.

Functie

  • Het kan ironie of subtiele spot oproepen.
  • Het maakt een tekst minder direct en zachter, vaak beleefder.
  • Het kan juist door de afzwakking de boodschap sterker laten doorklinken.

In het Latijn

Non ignoro – “Ik ben er niet onwetend van” → betekent: “Ik weet het heel goed.”
Een klassiek voorbeeld van litotes, waarbij de ontkenning de betekenis juist versterkt.

In literatuur

Dat was niet onaardig gezegd.
De litotes benadrukt juist dat het vriendelijk was.

In een toespraak

Onze tegenstander is geen ongevaarlijke man.
Een litotes die de dreiging retorisch juist versterkt.

In modern Nederlands

Dat was niet slecht gedaan.
Hij is bepaald niet dom.
Het liep niet geheel vlekkeloos.

De afzwakking zorgt vaak voor ironie of een mildere formulering.

Onze aanraders

Learn Spanish with Educado