Via Nova I: Urbs » Vertaling: Via Nova Urbs 14.1

Plinius beval de vilicus naar de ijzersmederij te gaan. De vilicus vraagt de tweeling: "Bevalt het jullie samen met mij te gaan?" De tweeling klimt snel op de kar. In de kar ligt een ploeg. "Vulcanus moet de ploeg herstellen," zegt de vilicus. "Vulcanus?" roept Lucius. "Vulcanus is een vuurgod. Hoe kon hij jullie ploeg herstellen?" De vilicus lacht: "Vulcanus is niet onze god, maar onze smit. Omdat de werkman gelijk is aan een god, noemen we hem Vulcanus. Onze Vulcanus is zelfs mooier dan een god want hij is niet mank. Hij heeft een enorm lichaam en sterke armen. Men weet geen grotere of sterkere man. Bovendien weet Vulcanus zeer goed de kunst van het smeden. Hij smeedt het ijzer nauwelijks minder ervaren dan een god." Voor de deur van de smederij staat Vulcanus. De vilicus groet en bekijkt de ploeg. "Ik kan het werk makkelijk voltooien. Waarom heb je me niet een moeilijkere opdracht gebracht?" Vulcanus tilt de ploeg op uit de kar en draagt hem naar de smederij. Terwijl de werkman naar binnen gaat, bukt hij: de deur is lager. En de tweeling gaat naar binnen. Omdat ze de kunst van de werkman willen weten, blijven ze dicht bij de werkman en hun aandachtige ogen kijken naar het werk. "Zijn jullie broers?" vraagt Vulcanus. "We zijn zelfs een tweeling." antwoordt Marcus. "Maar jullie zijn helemaal niet gelijk," zegt Vulcanus. Marcus: "Ik lijk meer op moeder, Lucius lijkt het meest op vader." Vulcanus: "En wie van beiden is sterker?" "Ik!" roepen beiden uit. Lucius bekijkt de halsketting en leest het opschrift: GEVLUCHT. HOU ME VAST. WANNEER JE ME TERUGBRENGT NAAR HET HUIS VAN ZONINO, ONTVANG JE EEN SOLIDUS. Vulcanus legt uit: "De halsketting is van Ascyltos, een slaaf van Zonino. Ascyltos, omdat de andere slaven meer waard zijn, moet hij een halsketting dragen. Als een slaaf een dergelijke halsketting draagt, is hij nutteloos gevlugt. En de meester heeft me gekocht met een grote prijs. Ik draag echter nooit een dergelijke halsketting, omdat ik altijd een trouwe slaaf ben. Niemand werkt zo zorgvuldig als ik." "Schiet op!" zegt de vilicus. "Hou op met het gesprek hebben en voltooi je werk!" "Zo snel mogelijk!" antwoordt Vulcanus.